Is de fiets een uitvinding van de oude Grieken?

03 March 2023 Door shamim kordbache Geschiedenis

Waar komt onze fiets vandaan?

De geschiedenis van de fiets is één van de meest interessante en inspirerende verhalen in de wereld van het vervoer. De fiets is al eeuwenlang een belangrijk onderdeel van de menselijke geschiedenis. Er zijn verschillende oude maar onbewezen claims over de  uitvinding van de fiets. 

De oude Grieken waren het eerste volk dat aan sport deed, denk maar aan Olympische spelen in Olympia. Maar deden ze ook aan wielrennen? Nee, ze hebben nooit een fiets gezien, oppergod Zeus heeft dus nooit een fietstochtje gemaakt. 

Oppergod Zeus maakt een rondje

Oppergod Zeus maakt een rondje

Was het dan misschien Gian Giacomo Caprotti, een leerling van Leonardo da Vinci, die de de uitvinder van de fiets. Onderstaande schets leek rond het jaar 1500 door hem gemaakt te zijn. Kunsthistoricus Carlo Pedretti vind deze schets in 1961. Maar in 1997 kwam wetenschapper Hans-Erhard Lessing erachter dat het helaas fraude was. 

Fets van Hans-Erhard Lessing anno 1950

Fiets van Hans-Erhard Lessing, 1950

De loopfiets van de baron

Op 12 juli 1817 zien een aantal boeren op het karrespoor tussen tussen Mannheim en Schwetzingen verbaasd hoe een deftige man gezeten op een apparaat met 2 wielen over het karrespoor ‘loopt’. Hij gaat snel, wel vier keer zo snel als de postkoets, het is de Duitse uitvinder baron Karl von Drais op zijn zelfgemaakte de loopfiets. De eerste fiets is een feit. . 

1817 - Baron Karl Draiss op zijn loopfiets
Baron Karl Draiss op zijn loopfiets, 1817

 

Dus in 1817 heeft baron Karl von Drais de moderne fiets of beter gezegd, het eerste menselijk aangedreven voertuig dat geen paard gebruikte uitgevonden. Zijn uitvinding, "Laufmaschine" of "Draisine", werd op een iets andere manier bereden dan de huidige fietsen. Het werd voortgedreven door je voeten tegen de grond te duwen in plaats van te trappen. Hoewel het een succesvolle uitvinding was, had het beperkte toepassingen en was het niet erg praktisch. Maar Karls fiets was hiermee wel de voorganger van de moderne fiets. 


Op weg naar de moderne fiets

Tussen de eerste primitieve loopfiets van de Duitse baron en de hedendaagse racefiets vol technische snufjes zit een groot verschil. De ontwikkeling van de fiets ging steeds sneller, in 1861 voegde de Franse uitvinder Michaux de pedalen toe aan de fiets, waardoor het gemakkelijker te rijden was. Deze uitvinding werd een “Velocipede”genoemd en werd een zeer populair vervoermiddel in Europa.

De veiligheidsfiets werd in 1885 gecreëerd door de Engelse uitvinder John Kemp Starley. Dit was een verbeterde versie van de velocipede en had een kettingaandrijving, twee gelijkmatige wielen en een driehoekig frame. Daarmee legde John de basis voor de hedendaagse moderne fiets. Zijn ontwerp maakte de fiets veel veiliger en gemakkelijker te rijden dan zijn voorgangers. Met de komst van de industriële revolutie kregen fietsfabrieken de mogelijkheid om fietsen in massa te produceren, waardoor ze nog meer mensen konden bereiken.

John Kemp Starley op de Rover safety, de basis van de moderne fiets

John Kemp Starley op de Rover safety, de basis van de moderne fiets

 

De verbeteringen in de loop van de tijd hebben een grote invloed gehad op onze samenleving; het vervoer werd sneller, goedkoper en een stuk milieuvriendelijker. Verschillende uitvinders en ingenieurs hebben de fiets geperfectioneerd, waardoor het nog steeds één van de meest populaire vervoersmiddelen ter wereld is.

Geschiedenis van de racefiets

Het is ongelooflijk te zien hoe snel de ontwikkeling van de fiets is gegaan sinds baron Karl von Drais in 1817 de loopfiets uitvond. De wielersport zorgde in deze ontwikkeling voor een demarrage, de wens om te winnen vergroten de vraag naar snellere, professionele fietsen. Op wielrenfiets werden er races gehouden en steeds langere afstanden worden daarbij overbrugd. 

De eerste echte wielerwedstrijd was waarschijnlijk op 31 mei 1868 in het Parc de Saint-Cloud in Parijs, Frankrijk. Deze werd gewonnen door James Moore, een Engelse expat in Frankrijk die op een houten fiets met solide rubberen banden reed. Steeds meer fietsfabrikanten ontwikkelde steeds beter racefietsen, deze fietsen waren licht, aerodynamisch en hadden een stijve frameconstructie. De racefiets heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de fietscultuur en de sportprestaties. 

James Moore, (rechts) winnaar van de eerste officiële wielerwedstrijd

James Moore, (rechts) winnaar van de eerste officiële wielerwedstrijd

 

Een belangrijke ontwikkeling in de geschiedenis van de racefiets was de introductie van de derailleur. In 1895 patenteerde de Fransman Jean Loubeyre een apparaat om de ketting van een tandwiel naar een ander te laten afwijken. Hij noemde het de Polyceler (meer snelheid), de voorloper van de huidige derailleur. “La Polyceler” was een 2-traps systeem met een vork versneller die werd bediend door een stang die werd gecontroleerd door een hendel bij de zitbuis.Dit mechanisme maakte het veranderen van versnellingen gemakkelijker en sneller, wat een grote invloed had op de prestaties van de fiets en daarmee de renner. Pas in de jaren dertig mocht de derailleur gebruikt worden in wielerwedstrijden. 

 

"La Polyceler" van de Fransman Loubeyre

"La Polyceler" van de Fransman Loubeyre

In de jaren zestig werden racefietsen steeds populairder onder recreatieve fietsers en werden er veel nieuwe ontwerpen en technologieën geïntroduceerd. In de jaren tachtig en negentig werd de wielersport steeds populairder. Fabrikanten experimenteren met nieuwe materialen en technieken om de fiets sneller, lichter en aerodynamischer te maken. Dit resulteerde in fietsen die steeds verfijnder werden. Tot op de dag van vandaag is de racefiets een belangrijk onderdeel van de fietscultuur en blijft de technologie evolueren. 

We hebben een grote collectie replica retro wielershirts. Het design van toen, maar met het comfort van vandaag. Dus fietsen als de wielerhelden van toen?  Kijk dan in onze winkel.

Ben jij, net als wij, een grote fan van wielrennen? Hou dan ons blog in de gaten. We plaatsen regelmatig nieuwe verhalen over wielrennen, opmerkelijke gebeurtenissen en updates van ons productaanbod die zeker de moeite waard zijn om te lezen!


Voeg je reactie toe